1938 SESLİ SİNEMAYA GEÇİŞ ve YILDIZ SİNEMASI VE NECİP KAYNAK

1938 SESLİ SİNEMAYA GEÇİŞ ve YILDIZ SİNEMASI VE NECİP KAYNAK

Belediye Başkanı Ahmet Veziroğlu, Dinar’lı Mehmet Pehlivan Güreşlerinden biriktirerek sağladığı gelirle 1935 yılında Halkevi Binasını yaptırmış binanın yapılışında temeline idareciler tarafından bir yazı konarak bir kutu içinde gömülmüş ancak yıllar sonra bu binanın yıkıldığında kimse bu durumu bilmediği bilenlerinde hatırlamadığı için kutu hafriyatla birlikte atılmıştır. Halk evi daha sonra sinemaya dönüştürülerek kültürel faaliyetlerde kullanılmış ve İstanbul’dan sesli olarak yeni bir sinema makinesini 1938 de getirerek burada ilk sesli sinemayı hizmete koymuş. Halkevi binasında sinema tiyatro ve düğünler yapılır ayrıca kitaplığı varmış. Sinemanın yarısı kademeli bölmelerle yapılı, yarısı düz salondu. Arkasında özel lojeler vardı. Yukarısı yarım balkonlu olarak yapılmış gösteri için önde sahnesi mevcuttu.

  -Sağda Yıldız sineması işletmecisi Rahmetli Necip Kaynak ve solda arkadaşları Mustafa Bozoklu, İsmet Kitiş, Naci Başaran ile santral parkta

1947 de Haydar ustanın yanına Besim Salman çırak girmiş, yıllar sonra makinist Salman olmuş ve yanında Erdoğan Yalçın çırak olmuş. Bu arada sinema müstecirleri değişik ellere geçmiş. Bunlardan Necip Kaynak sinemayı uzun yıllar çalıştırmıştır. Sinemanın ismi YILDIZ SİNEMASI olarak değişmiş. Besim Salman makinistliğe devam ederken yanına devamlı gelen arkadaşı Hüseyin Gönüllü makinistliği kendisine öğretmesini istemiş ve Salman yakında askere gideceği için ona makinistliği öğretmiş ve arıza olursa Haydar ustayı çağır demiş. Besim Salman’ın1951 yılında askere gitmesiyle sinemaya küçük yaşta babasının men etmesine rağmen bir türlü kopamayan Abbanların Hüseyin Gönüllü makinist olmuş. Halkevi sineması adı yıldız sineması olarak yıllarca halka hizmet vermiş ve Gönüllü’nün yanında  Hüseyin Mera ve ben çırak olarak yıllarca çalıştık.Bu üç arkadaş dan sinemaya yıllarca gönül verenarkadaşımız Hüseyin Mera oldu.Yıldız sineması kışlık ve yazlık olarak hizmet verirken Necip Kaynak’a yeni rakipler çıkmaya başlamıştır.

Yıldız sineması makinistti Hüseyin Gönüllü ustamızın bir özelliği mikrofonda çok güzel konuşmasıydı. Reklâm yaparken yabancı filim artistlerini gayet güzel sıralayarak kelimelerle meraklıları cazbeder sinemanın penceresindeki hoparlörle halka duyururdu. Sinema içine o kadar işlemiştir ki sahip olduğu Kanarya otelinin lobisinde 20 yi aşkın çeşitli marka sinema makineleriyle eski günlerini vefat edinceye kadar yâd etmiştir. Otelini yiğeni Altuğ’a devredince sinema makinesini Dörtyol mahallesinde bulunan bahçesindeki eski evinde oynar vaziyette kurup zevkini orada gidermişti. Hüseyin Gönüllü vefat edince oğulları Feyzi ve Abdurrahman tarafından sinema makinesini ve diğer araçları belediye müzesinde sergilenmek üzere bağış yapılmıştır. Bu makine Yıldız sinemasının o zamanki sinema makinesiydi. Tarihi bir değeri vardır. Oğullarına bu yüzden özellikle teşekkür ederim. Yazlık Yıldız sinemasının bahçesi Santral caddesinde şimdiki belediye arkasında Ali Tosun’un bahçesine açılarak uzun yıllar seyircisine açık kaldı. Necip Kaynak’ın işlettiği bu sinemalar Yıldız sineması ve Adliye binasının yeni hükümet binası yapılmak üzere yıkılınca kapandı. Hüseyin Mera tıp ki Hüseyin Gönüllü gibi emekli hayatlarında da sinemadan kopamadılar Gönüllü ustamız Dörtyol mahallesindeki evinin bir odasında sinema makinesini monte etmiş zaman zaman dostlarıyla sinema özlemini gideriyordu. Bu alışkanlığı yetiştirdiği Hüseyin Mera da yaptı Pancar mahallesindeki evinin çatı katına monte ettiği 35 mm’lik sinema makinesiyle temin ettiği birkaç filmle gösterisini yakınlarıyla birlikte sürdürüyor. Elinde rahmetli cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel’e ait bir belgeseli var. Çatı katının adını bir levha asarak ÇATI LALE SİNEMASI koymuş.

HALK EVİ VE YILDIZ SİNEMASI DOĞUŞU

Yukarıda Yıldız sineması hakkına bilgiler sundum.Yıldız adı halk evi salonu ayrılıp kiraya verilmesiyle Necip Kaynak tarafından konarak açıldığı edindiğim son bilgilerle yeniden sizlere sunacağım.Necip Kaynak Halk evine ait binanın toplantı ve konferans salonu kısmını Halk evi binasının yukarıda görülen bina Halkevi hizmeti görmek için yapılmış çeşitli kurslar açılmış sağ tarafta görülen 4 pencereli kısmı toplantı ve konferans salonu olarak yapılmış binanın öndeki kşişlerin görüldüğü giriş kapısından içeri girildiğinde tam karşıda mimari bir görüntüye sahip yukarı çıkışa çift merdiveni vardı.Sağ ve sol taraftan çıkılıp inilen çok güzel bir görünümü vardı.Mimari ismi nedir bilmiyorum bu binayı şu anda çok iyi bilen Turan Çekinir’nn çocukluğu babası adliyemensubu olduğu için iyi bilip hatırlıyor kendisine sordum babadan kalma bir iç resim varmı diye ama maalesef yokmuş.Bu merdivenleri gömenizi isterdim.Yukarıdan salonun Balkon ve aşağı lojalarına girişi de vardı.Ama salon sinemaya dönüşünce girişler iptaledildi.Salonda Halk eğitimi olarak çok piyes ve özel tiyatrolar getirtilip gösterildi.Konsrler verildi.Düğünler yapılırdı.Resimlerini yazımın Tiyatro bölümünü işlerken sizlere sunacağım.

Sinemaya dönüşünce binanın ön giriş bölümü Dinar Adliyesi teşkilatına verildi.Dinar adliyesi istasyon caddesindeki şimdiki lisenin bahçesindeki ön kısımda bulunan Hükümet binası ile birlikte görev yapıyorlardı.Hükümet binası şimdiki iş merkezinin olduğu yere taşındı.Adliyede Halk evi binasına taşındı ve yan salon sinemaya dönüşerek kiraya verildi.

Bir dönem CHP lçe başkanlığı yapan Necip Kaynak sinemayı çalıştırmak üzere kiraladı.İlk makinistliği Haydar usta 1931 de Yazlık açılan Elhamra  sineması için Recep ve Ahmet ustaya öğretmişti onlarla birlikte Besim Salman da öğrendi Recep ve Ahmet Yıldız sinemasında çalışmadılar onlar başka işle uğraşmış Besim Salman Yıldız sinemasının ilk makinisti olmuş Besim ustanın yanına sinemaya merak salan Hüsey,n Gönüllü de her gce gelerek merakını giderirken sanatı öğrenmiş ve Besim Askere gidince Hüseyin usta makinistliği devir almış.1950 lerde Besim Ustanın yanında Erdoğan Yalçın,Hüseyin Mera,Ayhan Kalkan çalışarak mesleği öğrenmişlerdir.

Halk evi binası olarak yapılan bu bina adliyeye tahsis edilince salon kısmı kiraya verilerek YLDIZ sineması adıyla Necip Kaynak tarafından açılmıştır. Ben ve Hüseyin Mera 1950’nin son yıllarında ve 1962 ye kadar çalışmıştım. Ustamız Hüseyin Gönüllü’ydü.

ARKASI YARIN ; YAZLIK Yıldız sineması ve diğerleri